พระที่นั่งอัฐทิศอุทุมพรราชอาสน์

พระที่นั่งอัฐทิศอุทุมพรราชอาสน์ ทำด้วยไม้มะเดื่อ ใช้สำหรับพระมหากษัตริย์ประทับรับน้ำอภิเษก ตำราราชาภิเษกครั้งกรุงศรีอยุธยามีข้อความว่า
“เสด็จขึ้นนั่งบนตั่งไม้มะเดื่อกว้างจตุรัสศอกคืบปูผ้าขาว โรยแป้ง วางหญ้าคา ผ้าขาวปกบน ...มีตั่งน้อยกว้างศอกหนึ่ง ตั้งพระอัฐทิศ [พฺระ-อัด-ถะ-ทิด] ตั้งกลศ ตั้งสังข์ทั้ง ๘ ทิศ”
ท่ามกลางพระที่นั่งอัฐทิศอุทุมพรราชอาสน์ มีฉัตร ๗ ชั้น ดังพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑ ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี [เจ้า-พฺระ-ยา-ทิ-พา-กอ-ระ-วง-มะ-หา-โก-สา-ทิบ-บอ-ดี]
มีข้อความว่า “เสด็จกลับมาสถิตเหนืออุทุมพรพระราชอาสน์ มีพระมหาเศวตฉัตร ๗ ชั้น ที่ตั่งอัฐทิศ [อัด-ถะ-ทิด] ล้อม...”
ตั่งอัฐทิศที่ล้อมอยู่นี้ จดหมายเหตุพระราชพิธีบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ ๖ ให้รายละเอียดว่า “พระที่นั่งอัฐทิศอุทุมพรราชอาสน์ [อัด-ถะ-ทิด-อุ-ทุม-พอน-ราด-ชะ-อาด]
มีพระบวรเศวตฉัตร [พฺระ-บอ-วอน-สะ-เหฺวด-ตะ-ฉัด] อยู่ท่ามกลาง ... มีตั่งอัฐทิศล้อมทำด้วยไม้สีสุกหุ้มผ้าขาวปูผ้าขาว
ตั้งเทวรูปอัฐทิศโพธิบาท [เท-วะ-รูบ-อัด-ถะ-ทิด-โพ-ทิ-บาด] และเทวรูปนพเคราะห์ประจำทิศ ... พระที่นั่งอัฐทิศนี้ตั้งบนพระแท่นลารองตั่งอุทุมพรตามทิศ”

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------