เรือพระที่นั่งและเรือขบวน (๒)

          สมัยรัตนโกสินทร์ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช พงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑
ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค) ปรากฏชื่อเรือพระที่นั่งที่โปรดให้สร้างเพิ่มขึ้นใหม่ ๑๘ ลำ
มีทั้งเรือพระที่นั่งกิ่ง เรือพระที่นั่งเอกชัย เรือพระที่นั่งศรี และเรือพระที่นั่งกราบ เรือเอกชัยเหินหาวและเรือเอกชัยหลาวทอง เป็นเรือคู่ชัก ๒ ลำ
เรือขบวนประกอบด้วย เรือครุธ เรือกระบี่ เป็นคู่ชัก เรือพาลีล้างทวีป เรือสุครีบครองเมือง
เรืออสุรวายุภักษ [อะ-สุ-ระ-วา-ยุ-พัก] เรืออสุรปักษี [อะ-สุ-ระ-ปัก-สี] เรือกระบี่ปราบเมืองมาร เรือกระบี่รานรอนราพ เรือครุธเหินเหจ [คฺรุด-เหิน-เห็ด]
เรือครุธเตรดไกรจักร [คฺรุด-เตฺร็ด-ไกฺร-จัก] เรือแซ เรือพิฆาฏ เรือวังหน้า เรือเหรา [เห-รา]
โปรดให้ทำไว้สำหรับขบวนพยุหยาตราทางชลมารคพร้อมทุกสิ่ง
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยปรากฏหลักฐานว่าทรงสร้างเรือพระที่นั่งเพียงลำเดียว แล้วพระราชทานนามว่า “เรือพระที่นั่งประจำทวีป”
(หมายเหตุ : ชื่อเรือพระที่นั่งและเรือขบวนใช้ตามรูปเขียนโบราณ)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------