คำเกี่ยวกับพระราชพิธีบรมราชาภิเษก 

สิบสองพระกำนัล

สิบสองพระกำนัล

สิบสองพระกำนัล หมายถึง นางพระกำนัลที่มีหน้าที่รับใช้พระมหากษัตริย์ มี ๑๒ ตำแหน่ง ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์มีการถวายสิบสองพระกำนัล
ดังพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑ ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี [เจ้า-พฺระ-ยา-ทิ-พา-กอ-ระ-วง-มะ-หา-โก-สา-ทิ-บอ-ดี] มีข้อความว่า
“ แล้วเสด็จกลับขึ้นพระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน [จัก-กฺระ-พัด-พิ-มาน] เสด็จนั่งเหนือพระภัทรบิฐ [พฺระ-พัด-ทฺระ-บิด] ท้าววรจันทร์ กราบทูลว่า
ข้าพระพุทธเจ้า ท้าววรจันทร์ ขอพระราชทานทูลเกล้าฯ ถวาย [ทูน-เกฺล้า-ทูน-กฺระ-หฺม่อม-ถะ-หฺวาย] พระสนม ๑๒ พระกำนัล
แด่พระบาทสมเด็จบรมนารถบรมบพิตรพระเจ้าอยู่หัว [พฺระ-บาด-สม-เด็ด-บอ-รม-มะ-นาด-บอ-รม-มะ-บอ-พิด] ขอเดชะ ๚”
วรรณคดีกาพย์ขับไม้เรื่องพระรถ กล่าวถึงหน้าที่ของสิบสองพระกำนัลไว้ เช่น กำนัลพระขันหมาก กำนัลน้ำเสวย กำนัลพัชนี กำนัลพระมาลา

ต่อมา พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้งดการถวายสิบสองพระกำนัลในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก [บอ-รม-มะ-รา-ชา-พิ-เสก]

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

จำนวนการเข้าชม 1,581 ครั้ง