สิบสองพระคลัง

สิบสองพระคลังหรือสิบสองท้องพระคลังเป็นสถานที่เก็บพระราชทรัพย์ของพระมหากษัตริย์
ตามพระไอยการตำแหน่งนาพลเรือนในกฎหมายตราสามดวง จำนวนพระคลังซึ่งขึ้นในกรมพระคลังมหาสมบัติและกรมพระคลังสินค้ามี ๑๒ แห่ง
เช่น พระคลังมหาสมบัติ พระคลังใหญ่ พระคลังในซ้าย พระคลังในขวา พระคลังวิเศษ พระคลังศุภรัต [พฺระ-คฺลัง-สุบ-พะ-รัด] พระคลังสินค้า
ต่อมาจำนวนพระคลังได้เพิ่มขึ้นมากกว่า ๑๒ แห่ง และเปลี่ยนหน้าที่ในการจัดเก็บไปบ้าง

ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก [บอ-รม-มะ-รา-ชา-พิ-เสก] มีการถวายสิบสองพระคลังแด่พระมหากษัตริย์ เช่น พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑
ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์มหาโกษาธิบดี [เจ้า-พฺระ-ยา-ทิ-พา-กอ-ระ-วง-มะ-หา-โก-สา-ทิ-บอ-ดี] มีข้อความว่า
“พระยาโกษาธิบดี กราบทูลว่า ข้าพระพุทธเจ้า ขอพระราชทานทูลเกล้าฯ ถวาย [ทูน-เกฺล้า-ทูน-กฺระ-หฺม่อม-ถะ-หฺวาย] เครื่องพระพัทธยากรราชสมบัติ [พฺระ-พัด-ทะ-ยา-กอน-ราด-ชะ-สม-บัด]
ทั้ง ๑๒ พระคลังแด่พระบาทสมเด็จบรมนารถบรมบพิตรพระเจ้าอยู่หัว [พฺระ-บาด-สม-เด็ด-บอ-รม-มะ-นาด-บอ-รม-มะ-บอ-พิด] ขอเดชะ ๚”
ต่อมาในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกรัชกาลที่ ๖ มิได้มีการกราบบังคมทูลถวายเมือง ไพร่พล และทรัพย์สินต่าง ๆ เปลี่ยนเป็นถวายพระพรชัยมงคล [ไช-ยะ-มง-คน] แสดงความจงรักภักดี

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------