การจัดขบวนพยุหยาตราเลียบพระนครทางชลมารค สมัยรัชกาลที่ ๔

การจัดขบวนพยุหยาตราทางชลมารคในรัชกาลที่ ๔ แบ่งขบวนออกเป็น ๖ ตอน คือ
          ตอนที่ ๑ ประกอบด้วยเรือแง่ทราย เรือประตูหน้า เรือแซ
          ตอนที่ ๒ ประกอบด้วยเรือศีรษะสัตว์ เรือเอกไชยอัญเชิญพระชัย เรือกลอง และเรือพระที่นั่งกิ่ง
          ตอนที่ ๓ ประกอบด้วยเรือศีรษะสัตว์ จากนั้นตามด้วยเรือพิฆาตเป็นคู่ซ้าย-ขวา
          ตอนที่ ๔ ประกอบด้วยเรือศีรษะสัตว์ เรือกลอง จากนั้นเป็นเรือพระที่นั่งต่าง ๆ
          ตอนที่ ๕ เป็นเรือดั้ง เรือกันของพระตำรวจ
          ตอนที่ ๖ ประกอบด้วย เรือเอกไชย เรือกลอง เรือพระที่นั่งกิ่ง เรือกราบ เรือพระที่นั่งศรีเป็นเรือ
พระประเทียบ เรือแซ ฯลฯ ตามลำดับ
          ขบวนพยุหยาตราเลียบพระนครทางชลมารคของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในครั้งนั้น
มีจำนวนเรือในขบวนถึง ๒๖๙ ลำ มีเรือนอกขบวนที่เข้าร่วมด้วยประมาณ ๕๐ ลำเศษ ใช้ฝีพายทั้งหมดประมาณ ๑๐,๐๐๐ คนเศษ
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------